İnsan vücudundaki bağırsak bakterileri yaklaşık 1 kg ağırlığındadır. Bu bakteriler bağırsak mikroflorasını oluşturur ve konakçı ile birlikte varlığını devam ettirir. Bağırsak kanalındaki mikrobiyal dengenin korunması tüm sağlık sistemi için çok önemlidir. Vücudumuzda çok büyük bir hacme ve oldukça önemli fonksiyonlara sahip olan bu mikrobiyal topluluk için artık “süper organ, yeni bir organ, ikinci beyin” tanımlamaları yapılmaktadır.
Mikrobiyota, besin maddelerinin yararlı hale getirilebilmesi için çok önemli bir rol oynar. Bazı B vitaminleri, K vitamini ve folat bu bakteriler tarafından üretilmektedir. Bunların dışında mikrobiyota, bağışıklık sisteminin sürdürülebilmesi, metabolik faaliyetlerin aktivitesi ve nöroendokrin açıdan oldukça önemli bir role sahiptir.
Bağırsakta yararlı bakteriler arasındaki dengenin bozulması kronik inflamatuar hastalıkların gelişimine zemin hazırlamaktadır. Bu hastalıkların başlıcaları ise; diyabet, romatizmal hastalıklar, inflamatuar bağırsak hastalıkları, kalp damar hastalıkları, alerjiler, otoümmin hastalıklar, Parkinson ve depresyondur. Raf ömrünü uzatmak için kullanılan katkı maddeleri, gıda boyaları, endüstriyel toksinler, kimyasallar, aşırı ilaç kullanımı (antibiyotik, ağrı kesiciler, mide ilaçları), tarımda kullanılan ilaçlar bağırsak mikrobiyotasına zarar vererek bu hastalıkların oluşumuna neden olmaktadır.
Bağırsak mikrobiyotasını korumak için en iyi seçenekler ise prebiyotik ve probiyotiklerdir. İnsan sağlığına yararlı ya da besinlerle alınan yararlı bakteriler probiyotik; bu yararlı bakterilerin besinleri ise prebiyotik olarak adlandırılır. Probiyotik bakterilerin kolay yoldan alınmasını sağlayan besinler ise başta yoğurt olmak üzere peynir, kefir, ayran, turşu, bitter çikolata, sirke, şalgam gibi besinlerdir. Besinler dışında probiyotikleri dışarıdan almak da mümkündür; ancak doğal besinlerle alımı en iyi seçenektir. Eğer besin dışı probiyotik kullanacaksanız dozaj ve probiyotik türü seçimi açısından doktorunuza danışmanız en iyisi olacaktır.
Beste Külekçi
Diyetisyen ve Beslenme Uzmanı
